30 nov Uitstelgedrag – wat is het, oorzaken, gevolgen en tips
Bijna iedereen heeft last van uitstelgedrag, iedereen loopt hier ooit wel eens tegenaan; het uitstellen van voorgenomen plannen. Leuk om hier eens wat dieper in te duiken en een aantal oorzaken bloot te leggen. Uiteraard zijn er in dit artikel ook een aantal tips opgenomen die jij direct kunt gebruiken om uitstelgedrag tegen te gaan.
Wat is uitstelgedrag?
Een heel pakkend voorbeeld van uitstelgedrag is: ‘’ik ga de vaatwas écht zo meteen uitruimen’’. Uitstelgedrag is letterlijk het gedrag wat leidt tot het uitstellen van voorgenomen taken of andere doelen. Jij neemt je voor om x te doen (bijv. de vaatwas uitruimen) op tijdstip y (bijv. 08:00 uur in de ochtend). Je vindt allerlei redenen waarom je de vaatwas ook op een later tijdstip kunt uitruimen en je komt ook tal van andere taakjes tegen die je ‘beter’ eerst kunt doen.
Het ultieme voorbeeld van uitstelgedrag. Dit is echter wellicht wat simpel omschreven want het is heel interessant om te kijken waar dit nou vandaan komt. Om een beter inzicht te krijgen in hoe uitstelgedrag wordt veroorzaakt duiken we daar dieper op in. Uiteraard komen we ook met een aantal tips om dit tegen te gaan – degenen die ons goed kennen weten dat zo’n lijstje tips vooral is opgesteld om jou een aantal handvatten te bieden waarbij jij uitkomt op hetgeen het beste bij jou past. Ook bij de oorzaken van uitstelgedrag gaat het om een aantal praktijkvoorbeelden, niet alles hoeft op jou van toepassing te zijn.
5 oorzaken van uitstelgedrag
Hieronder eigenlijk 6 oorzaken van uitstelgedrag, waarbij onder het eerste kopje twee van deze oorzaken samen worden behandeld. Er zijn overigens nog meer oorzaken van uitstelgedrag. Echter willen we voorkomen dat jij het lezen van dit artikel zou uitstellen omdat het simpelweg te lang is, dus vandaar dat er voor deze aanpak is gekozen.
I Een gebrek aan planning of het werken met doelen
Als je niet goed weet wat je wanneer wilt doen, is het makkelijk om afgeleid te raken. ‘’Oh, dit kan ook wel even tussendoor’’ is een veelvoorkomend excuus om taken voor je uit te schuiven – zoals we ook zagen in de inleiding van dit stuk. Planning begint allemaal met het goed overzichtelijk hebben van hetgeen wat je wilt doen of wat er moet gebeuren, gedurende een dag, een week, een maand of wat voor time frame dan ook.
Goed kunnen plannen kan echt zo’n groot verschil maken in jouw productiviteit – een mooi voorbeeld hiervan komt terug in het rijtje tips (nr. V).
Vergelijkbaar met planning, echter wel van een andere orde (hier kom ik ook nog op terug in het rijtje tips): het ontbreken van doelen. Indien jij geen duidelijke doelen voor ogen hebt dan is het een stuk lastiger om je echt te focussen of vast te bijten in een bepaalde taak. De vastberadenheid om iets af te krijgen zal per definitie minder zijn, wat het uitstellen weer in de kaart speelt.
Heb jij een duidelijk doel voor ogen, dan weet je waar je aan gaat werken en kun jij je de reward ook inbeelden. Dit zijn allemaal zaken die voor jou als mooie stok achter de deur kunnen gelden (meer hierover bij punt III) en de kans op uitstellen verkleinen.
II Angst
Ben jij onzeker over de uit te voeren taken of heb je zelfs angst om te falen? Dit kan een goede reden zijn om iets uit te stellen. Mocht jij diep van binnen voelendat je inderdaad onzeker bent over een bepaalde taak wil ik je echt aanraden om hier iets mee te doen.
Maak het bespreekbaar of kijk of je de taak op kunt knippen en het deels door iemand anders laten doen. Meestal zijn dit effectieve manieren om met deze angst om te gaan, waarbij het inzien van dat dit de oorzaak voor jouw uitstelgedrag is al de grootste stap is.
III Het ontbreken van discipline
Indien jij wel een duidelijk plan hebt, met doelen werkt en er heerst geen angst of onzekerheid over het uit te voeren plan kan er ook wat anders aan de hand zijn. Goede kans dat het het de discipline is die ontbreekt, wat vervolgens weer een oorzaak kan zijn van uitstelgedrag.
Discipline komt terug op zoveel momenten. Wil jij in de ochtend hardlopen en lukt het jou niet je bed uit te komen? Na het eten niet meer snacken blijkt ook onmogelijk en het voorgenomen telefoontje naar die ene oud-oom komt er ook steeds niet van. Discipline zou hier zeker iets zijn waar je je aandacht naartoe kunt verleggen. Als jij plannen maakt, is er zeker een bepaalde (en bepalende) mate van toewijding vereist.
Het goede nieuws is wel: discipline, in andere woorden ‘een stok achter de deur’ kan gecreëerd worden. Daar zijn tal van methodes voor, welke past het beste bij jou?
IV Jezelf vertellen dat je een deadline nodig hebt
Het is de overtuiging dat jij een deadline nodig hebt die jouw uitstelgedrag veroorzaakt. In bepaalde mate te vergelijken met het placebo-effect, jouw hersenen zijn ervan overtuigd dat je die deadline nodig hebt om echt in de startblokken te gaan staan en lekker te knallen op de taken die je op de planning hebt staan.
Stop hier alsjeblieft mee, want dit is echt iets mentaals. Als dit hetgeen is wat jou tegenhoudt, zou hopelijk het inzien van dit artikel voor jou al een verschil moeten kunnen maken. Dat is dan weer het goede nieuws.
V Afleidingen en onderbrekingen
Tja, hoe leuk jij het werk of de taakjes vindt, is natuurlijk ook een belangrijke factor. Indien jij niet echt energie haalt uit hetgeen je moet doen (of mag doen), is de kans natuurlijk groter dat je liever andere dingen gaat doen. Zaken die jou wel helemaal happy maken. Een logisch gevolg is vervolgens dat je het initiële uit gaat stellen, ‘’ach dat komt later wel’’.
Echter komt het ook veel voor dat je ineens taken gaan doen waarvan je denkt dat ze belangrijker zijn, terwijl ze niet per se leuk zijn. Denk aan de was ophangen, dwijlen of de vaatwas uitruimen. Dit is ook een veelvoorkomend verschijnsel, het uitstellen van taken omdat ze (naast minder leuk) ook als minder belangrijk gelden – denk aan de Eisenhouwer-kwadrant waar taken worden gerangschikt aan de hand van ‘urgentie’ en of ze ‘belangrijk’ zijn.
Het komt erop neer dat je dus makkelijk andere taakjes oppakt wat voor een gigantische afleiding zorgt op het werk wat je eigenlijk van plan was om te gaan doen. Uitstelgedrag op en top.
5 tips om uitstelgedrag tegen te gaan
Dan is het tijd voor de tips. Wat kun jij doen om uitstelgedrag tegen te gaan. Een aantal handige en hands-on tips die jij gemakkelijk kan implementeren. Welke werkt voor jou het beste? In onderstaande rijtje met 5 tips, zitten ook nog 2 bonus-tips verwerkt. Hopelijk heb je er wat aan.
I Heb een duidelijke planning
Een planning betekent niet alleen dat je weet wat je te doen staat. Dit betekent in principe ook dat je hebt nagedacht over wanneer je dat gaat doen. En dit overzicht werkt heel fijn. Als jij goed weet wat er op jouw planning staat, kun je het visualiseren. Met het nadenken over wat er dient te gebeuren, zullen jouw gedachtes ook gaan over de situatie waarin je taak x, y, z niet gedaan krijgt. Deze motivatie om dit te voorkomen is een mooie manier om uitstelgedrag te voorkomen.
II Zorg voor een stok achter de deur
De bekende stok achter de deur, ook hier mag deze niet ontbreken. In de komende drie punten komen voorbeelden van een stok achter de deur naar voren. Hier wordt natuurlijk de welbekende discipline bedoeld. Er zijn tal van manieren die jij kunt toepassen om de kans te laten toenemen dat jij het voorgenomen werk ook echt gaat uitvoeren. Er is hier in veel gevallen (zeker als jij niet – of in mindere mate – de intrinsieke motivatie hebt om een bepaalde taak ook echt uit te voeren) discipline voor nodig, iets wat je kunt trainen, oefenen en waar er tal van manieren mogelijk zijn.
Goed nieuws dus.
III Werk in kleine stapjes
Het kan heel goed werken om in kleine stapjes te werken. Een groter doel, wat in eerste instantie onbereikbaar lijkt (wat gigantisch slecht werkt voor de motivatie), kun je opbreken in kleine doelen. Het behalen van het eerstvolgende (mini)doel is ineens mogelijk. Als jij jezelf dan ook nog een kleine reward (bonus-tip!) in het vooruitzicht stelt, is de kans al helemaal groot dat jij de taak niet voor je uit gaat schuiven.
En indien jij vaak een (mini)doel behaalt, zal je zien dat je het ook nog eens (een stuk) leuk(er) gaat vinden! Win-win dus.
IV Communiceer jouw doelen met anderen
Een van m’n mooiste tips. Deel jouw doelen eens met iemand anders, een vriend(in) of een collega. Een bonus tip, vergelijkbaar, is dat je jouw doelen op kunt schrijven. Mentaal werkt dit geweldig qua motivatie en de kans dat je jouw doelen gaat uitstellen, is een stuk kleiner.
Net zoals het maken van een planning, is het ook in dit geval belangrijk dat jij een reeël doel opstelt en dit deelt met je collega. En mocht jou dat extra motiveren, vraag hem/haar dan ook om met jou na afloop te checken hoe het is gegaan. Je wilt die collega toch niet teleurstellen?
V Eat the Frog – worst things first
Dit is een bekende theorie, geïntroduceerd door Bryan Tracy – hij schreef er zelfs een heel boek over, boordevol tips. Het komt op het volgende neer: doe het meest verschrikkelijke taakje eerst, dan valt de rest van de dag alleen maar mee.
Volgens mij hoef ik hier niets meer aan toe te voegen. Dat ene minder leuke taakje, doe dat nou eerst. Dan ben je ervan af. En als bij jou ook nog het gevoel leeft van urgentie rondom de andere taken die je die dag nog af wilt krijgen, kan het al helemaal goed werken.
Dus, twijfel niet en eet de kikker, eerst!
Een aantal gevolgen van uitstelgedrag
Waar dit rijtje met potentiële gevolgen van uitstelgedrag uiteraard een aantal voorbeelden betreft – en het dus geenzins is geschreven om jou bang te maken – die niet per se op jou van toepassing hoeven te zijn, is het zeker een goede zaak om je hiervan bewust te zijn.
Ik, Olmo, geef veel om controle. Dit gaat helemaal niet om altijd maar 100% productief of effectief te zijn. Het gaat er ook niet om dat je altijd maar aan staat en het is ook echt niet zo dat je nooit meer wat mag uitstellen. Het gaat mij er vooral om dat jij in controle bent. Dat jij je eigen leven leidt en dat jouw leven niet geleid wordt door afleidingen – van Social Media tot andere vormen van Dopamine – of andere zaken waar jij waarschijnlijk met een klein trucje de baas over kunt zijn. Genoeg stof om over door te praten!
Potentiële emotionele gevolgen van uitstelgedrag zijn bijv. stress (zeker indien jij alles tot de deadline voor je uitschuift, zal opgehoopt werk automatisch voor stress zorgen). In dit scenario zou het ook goed kunnen dat je geïrriteerd raakt, voor een groot deel waarschijnlijk veroorzaakt door de frustratie die uit het uitstellen komt. Het zou kunnen dat je hierdoor niet slaapt – of je ligt zomaar wakker vanwege het gevoel dat je al jouw voorgenomen plannen niet – of deels – hebt kunnen uitvoeren. Dit kan ook nog eens leiden tot een schuldgevoel, dan wel naar jezelf, dan wel naar anderen.
No Comments